Odkrycie, że ptaki są dinozaurami, doprowadziło do konstatacji, że dinozaury wcale nie wymarły, jak się powszechnie i błędnie uważa. Jednakże wszystkie poza ptakami grupy dinozaurów, jak też wiele grup ptaków, rzeczywiście wyginęło dość nagle około 66 milionów lat temu, razem z wieloma innymi grupami zwierząt. Wymienia się wśród nich amonity, mozazaury, plezjozaury, pterozaury i wiele grup ssaków. Natomiast nie zauważono spadku populacji owadów, które mogły więc być dostępne jako źródło pokarmu. To masowe wymieranie określa się wymieraniem kredowym. Jego naturę badano obszernie od lat 70. XX wieku. Obecnie istnieje kilka powiązanych ze sobą teorii prezentujących jego wyjaśnienie. Panuje konsensus co do zderzenia Ziemi z innym ciałem niebieskim jako pierwotnej przyczyny wyginięcia nieptasich dinozaurów, pewni naukowcy podają też inne możliwe przyczyny bądź wspierają pogląd o nałożeniu się na siebie licznych czynników.
Pod koniec mezozoiku nie było czap polarnych na biegunach, a poziom morza szacunkowo przewyższał dzisiejszy o 100–250 m. Temperatura planety była też znacznie mniej zróżnicowana, bieguny ustępowały terenom równikowym o jedynie 25 °C. Średnia temperatura atmosferyczna była też wyższa od dzisiejszej. Ta ostatnia różnica w przypadku biegunów wynosiła aż 50 °C.
Skład atmosfery mezozoiku podlega dyskusji. Większość naukowców uważa, że poziom tlenu był znacznie wyższy niż dzisiaj. Inni argumentują, że adaptacje biologiczne odnajdywane u ptaków i innych dinozaurów wskazują na ewolucję w innych warunkach niż w atmosferze bogatej w tlen.